augustus
2022
augustus
2022
augustus 2022
De orthomoleculaire voedingsleer nam een aanvang met onderzoek door de biochemicus en tweevoudig Nobelprijswinnaar prof. dr. Linus Pauling. Het door hem geïntroduceerde orthomoleculaire principe houdt in dat de voeding moet bestaan uit de juiste moleculen in optimale hoeveelheden. Dat wordt bereikt door een zo gezond mogelijk dagelijks voedingspatroon plus adequate suppletie.
Door de Griekse arts Hippocrates, die wel de grondlegger van de westerse geneeskunde wordt genoemd, werd zo'n 400 jaar v.Chr. al gewezen op het belang van de voeding voor iemands gezondheid. Dat voeding belangrijk is wordt tegenwoordig algemeen ingezien, maar een probleem is dat over gezonde voeding allerlei opvattingen bestaan, die vaak met elkaar in strijd zijn.
Toch bestaat inmiddels over voeding ook betrouwbare wetenschappelijke kennis, met name sinds de biochemicus prof. dr. Linus Pauling in 1968 met het woord orthomoleculair een nieuw voedingsprincipe introduceerde. Met de term orthomoleculair benadrukte hij dat het er om gaat het lichaam te voorzien van goede moleculen.
Orthomoleculaire voeding is voeding die bestaat uit de juiste moleculen in optimale hoeveelheden. Daartoe worden als aanvulling op een gevarieerd en zo gezond mogelijk dagelijks menu voedingssupplementen genomen. Niet alleen de supplementen maar ook de gewone consumptie in de vorm van maaltijden en tussendoortjes is in de orthomoleculaire voedingsleer heel belangrijk. Alleen als deze basisvoeding optimaal is zal ten volle van suppletie kunnen worden geprofiteerd.
Linus Pauling was al een wereldberoemde chemische onderzoeker voor hij zich met biochemie ging bezighouden. Met zijn boeken heeft hij vanaf 1939 enorm bijgedragen aan de vooruitgang van de scheikunde. De erkenning van Pauling als wetenschappelijk baanbreker kwam in 1954 met de Nobelprijs voor chemie.
Pauling behoorde ook tot de eersten om de gevaren van kernwapens in te zien. In zijn in 1958 verschenen boek “No more war” betoogde hij dat alle proeven met kernwapens beëindigd moesten worden. Dankzij dit boek en het protest van Pauling en vele anderen werd het eerste verdrag voor een verbod op kernproeven getekend. In 1962 werd Pauling voor zijn inspanningen op dit gebied de Nobelprijs voor de vrede toegekend.
In die tijd was Pauling ook enthousiast bezig met het biochemische onderzoek dat uiteindelijk tot de orthomoleculaire voedingswetenschap zou leiden. Hij kwam in contact met Irwin Stone, die al belangrijk onderzoek over vitamine C had verricht. Pauling ging met zijn onderzoek in die richting verder en bracht geweldige mogelijkheden aan het licht om door middel van vitamine C de gezondheid te bevorderen.
Het in 1970 daarover door hem gepubliceerde boek “Vitamin C, the Common Cold & the Flu” [ref. 1] werd tot beste wetenschappelijke boek van het jaar uitgeroepen. [ref. 2] Pauling zette zijn onderzoek over de invloed van voeding op de gezondheid onverminderd voort en kwam tot opmerkelijke conclusies, waarover hij in 1986 het boek “How to live longer and feel better” publiceerde. [ref. 3] Hij zette uiteen dat optimale inname van de juiste voedingsstoffen buitengewoon bevorderlijk is voor een goede gezondheid .
Optimale inname van voedingsstoffen was door de eeuwen vrijwel nooit mogelijk, want men moest genoegen nemen met de voeding die in de omgeving beschikbaar was. Een bijzondere eigenschap van de mens is dat hij op vrijwel elk soort voedsel kan overleven en actief kan blijven. Maar als het gaat om de relatie voeding en gezondheid is meer mogelijk; dan is de doelstelling om het lichaam zo goed mogelijk te laten functioneren.
Met de toename van de welvaart werd optimale voeding in principe wél mogelijk, en nam de wetenschappelijke belangstelling voor voeding toe. Men ging de voedingsgewoonten van mensen bestuderen om de effecten daarvan op de gezondheid vast te stellen. Een probleem daarbij was dat de traditionele voedingsgewoonten op aarde erg verschillen en doorgaans uit het oogpunt van gezondheidsbevordering tekortschieten. Pas door de introductie van het orthomoleculaire principe door Linus Pauling kon de voedingswetenschap belangrijke vooruitgang boeken.
Op grond van het orthomoleculaire principe moeten niet de traditionele voedingsgewoonten maar de biochemische lichaamsprocessen het belangrijkste uitgangspunt vormen. Uit biochemische kennis blijkt dat het menselijk lichaam om zo goed mogelijk te kunnen functioneren een breed scala voedingsstoffen nodig heeft. Daarbij gaat het om de chemische eenheden waaruit deze substanties bestaan: de moleculen. Deze vervullen allerlei essentiële functies in het lichaam bij onder meer de energie-omzetting, de bouw van spieren en organen, het transport van signalen, het verwijderen van gifstoffen, de vochthuishouding, het handhaven van de lichaamstemperatuur en de bescherming tegen ziekteverwekkende micro-organismen.
Door orthomoleculaire studie van de menselijke biochemie is steeds meer over de voedingsbehoeften van de mens bekend geworden. Niet alleen kwam nieuwe kennis beschikbaar ook kon bestaande kennis worden geëvalueerd, waardoor meer duidelijkheid en zekerheid werd verkregen. De biochemische behoefte aan een voedingsstof is vaak aanzienlijk hoger dan blijkt uit traditionele voedingsgewoonten. Volgens Pauling kan bijvoorbeeld door optimale inname van vitamine C waarschijnlijk voor de meeste mensen een verbetering van gezondheid en levensduur worden bereikt van twintig tot vijfentwintig jaar, met nog extra toename door optimale inname van andere vitamines. [ref. 3]
In de voedingswetenschap wordt algemeen onderscheid gemaakt tussen macro- en microvoedingsstoffen. Van de macrovoedingsstoffen heeft het lichaam relatief veel en van de microvoedingsstoffen relatief weinig nodig. De macrovoedingsstoffen worden verdeeld in koolhydraten, vezelstoffen, eiwitten, vetten en water.
De koolhydraten zijn vooral van belang voor de energievoorziening. De menselijke spijsvertering werkt het meest doelmatig met voedsel dat voor een groot deel bestaat uit samengestelde ofwel complexe koolhydraten. Met de woorden samengesteld of complex wordt bedoeld dat het gaat om de grotere koolhydraatmoleculen. De vertering daarvan gaat relatief langzaam, waardoor gelijkmatige afgifte van energie in de vorm van glucose aan het bloed plaatsvindt en het bloedsuikerniveau niet wordt verstoord.
Een gelijkmatige spijsvertering wordt verder bevorderd door de vezelstoffen in de voeding. Met de term vezelstoffen ofwel vezels worden bepaalde onverteerbare bestanddelen in vooral plantaardige voeding aangeduid. Die bevorderen een goede darmwerking en een regelmatig bloedsuikerniveau.
Tot de macrovoedingsstoffen behoren verder de eiwitten. De eiwitmoleculen worden in de spijsvertering afgebroken tot hun onderdelen, de aminozuren, die door het lichaam worden gebruikt om de nieuwe eiwitten te vervaardigen die voor talrijke functies nodig zijn. Eiwitten kunnen door het lichaam ook voor energie worden gebruikt. Als de dagelijkse voeding erg veel eiwitten en weinig samengestelde koolhydraten bevat zal een deel van de eiwitten worden omgezet in energie.
Ook vetten worden, omdat ze energie kunnen leveren, tot de macrovoedingsstoffen gerekend. Een probleem is echter dat de energieproductie uit vetten alleen efficiënt verloopt als het lichaam is getraind om vetten te verbranden. Dat is bij de meeste mensen in onze cultuur niet het geval, reden waarom vetconsumptie in het algemeen niet gezond is. Wel heeft het lichaam behoefte aan kleine hoeveelheden onverzadigde vetten, een bijzonder vettype dat onder meer aanwezig is in vette vissoorten.
Een belangrijke macrovoedingsstof die doorgaans niet als zodanig wordt vermeld is water. Regelmatig water drinken bevordert een goede gezondheid, onder meer omdat water essentiële functies vervult in de lichaamscellen. Door onderzoek van met name dr. F. Batmanghelidj is gebleken dat de behoefte aan water vaak veel groter is dan het dorstgevoel aangeeft. [ref. 4]
(De literatuurreferenties staan aan het eind van deel 2.)
De publicatie van FiLOSCOOP wordt verzorgd door Bureau Everink te Almere.
Copyright © 2022 Jan Everink, Bureau Everink