febr.
2023
febr.
2023
februari 2023
Bij spirituele groei ofwel zelfrealisatie wordt gestreefd naar een hogere bewustzijnstoestand, een geestesgesteldheid waarbij iemand méér zichzelf is. De oudste kennis over spirituele groei is te vinden in de Veda's, de duizenden jaren oude boeken van het Hindoeïsme. Een gemakkelijke en doeltreffende methode om met zelfrealisatie te beginnen is het bewust waarnemen en ervaren van ruimte.
Voor de tegenwoordige westerse mens is de eerste stap in verband met zelfrealisatie vaak de herontdekking van zichzelf als een spiritueel wezen. Spiritueel zelfbesef zou eigenlijk voor iedereen vanzelfsprekend moeten zijn, maar dat is helaas niet het geval. Wat tegenwoordig in de mainstream cultuur als normaal wordt beschouwd is in feite een toestand van verlaagd bewustzijn. Dat veel mensen in deze conditie zijn komt door het materialistische narratief in de hedendaagse maatschappij, het verhaal dat er helemaal geen spirituele werkelijkheid bestaat.
Het materialisme is een levensbeschouwelijke overtuiging die steeds meer in vooral de westerse wereld overheerst. Als iemand sterk in het materialisme gelooft dan vormt dat een grote belemmering om een hogere spirituele staat te bereiken. Het materialistische narratief is tegenwoordig wijdverbreid, waardoor het moeilijk kan zijn om er aan te ontsnappen. Toch is dat zeker mogelijk. Door studie van religieuze en filosofische literatuur kan iemand weer kennis verkrijgen over de geestelijke essentie van zichzelf en andere mensen.
Herstel van spiritueel zelfbesef, als belangrijke stap naar spirituele groei, kan door zelfstandig onderzoek worden bereikt. Men moet zich niet van de wijs laten brengen door autoritaire beïnvloeding en met interesse naar waarheid blijven zoeken.
In de tegenwoordige wetenschap wordt verkondigd dat alle levensvormen, en ook de mens, zijn ontstaan door de “kosmische evolutie” die ongeveer 13,8 miljard jaar geleden met een geheimzinnige explosie, de zogenoemde oerknal, zou zijn begonnen. Dit verhaal wordt steeds meer gepropageerd. Het wordt door onder meer het Big History Project van Bill Gates en David Christian aan de mensheid verkondigd. [ref.1]
Met Big History wordt bedoeld dat de hele historie is begonnen met de oerknal, en dat de individuele mens niets anders is dan een kortstondige opflikkering in het grootse gebeuren van de kosmische evolutie. Iemand die volledig in dit verhaal gelooft zal moeilijk kunnen begrijpen wat spirituele groei ofwel zelfrealisatie inhoudt. Het gaat om de ontwikkeling van jezelf als een onsterfelijk geestelijk wezen, om het versterken van je persoonlijke spirituele capaciteiten, die buitengewoon zijn.
De hedendaagse mens identificeert zichzelf vaak vooral met het lichaam. In wetenschappelijke literatuur wordt over de mens geschreven alsof deze alleen lichamelijk bestaat. Daarom is veelal als eerste stap naar spirituele groei nodig dat men persoonlijk langs intellectuele weg, door het lezen van filosofische literatuur, de spirituele essentie van het mens zijn weer ontdekt.
Onder meer het werk van de filosoof René Descartes kan daarbij helpen. Descartes stelde voor zichzelf onomstotelijk vast dat hij een spiritueel wezen was, en dat hij over dit bestaan van zichzelf als een ziel grote zekerheid had. [ref.2] Die conclusie kan worden bereikt door iedereen die zoals Descartes de autoritair verkondigde dogma's durft te betwijfelen. Het materialistische verhaal dat mensen niets anders zijn dan onbezielde chemische systemen houdt geen stand voor iemand die zelfstandig op onderzoek uitgaat.
Het gaat er om weer te beseffen dat je een geestelijk wezen bent. Die waarheid kan door het lezen van goede filosofische en religieuze literatuur worden ontdekt, ondanks het probleem dat de hedendaagse maatschappij als doel lijkt te hebben om je op een dwaalspoor te brengen. In veel taaluitingen van de wetenschap en op andere terreinen klinkt door dat er geen spirituele werkelijkheid bestaat, maar de ontdekking van de spirituele realiteit kan niet uitblijven voor wie vrijmoedig blijft zoeken naar ware kennis.
Dat is een andere benadering dan studeren door alleen maar in het geheugen prenten van informatie die autoritair tot waarheid is verklaard. Elke informatie, ook die welke door autoriteiten wordt verkondigd, moet worden beoordeeld voor men deze als juist accepteert. Door op die manier te studeren kan men daadwerkelijk wijzer worden. Dan blijken veel tegenwoordig als vaststaand beschouwde feiten als onzin door de mand te vallen.
De filosoof, wetenschapper en religiestichter L. Ron Hubbard wees er op dat men alleen voor waar moet aannemen wat door eigen beoordeling kan worden bevestigd. Uiteindelijk ben je zelf, als spiritueel wezen, de enige bron van waarheid, werd door hem benadrukt. In zijn populaire boek “De weg naar een gelukkig leven”, een praktische gids met 21 leefregels, schreef Hubbard: “Het proces van leren is niet gewoon het opstapelen van gegevens bovenop eerdere gegevens. Het is een proces waarbij je nieuwe inzichten krijgt en betere manieren ontdekt om dingen in praktijk te brengen.” [ref.3]
Wie eenmaal is ontsnapt aan het materialistische narratief krijgt op zeker moment ongetwijfeld belangstelling voor spirituele groei. Al duizenden jaren heeft dat idee de menselijke geest beziggehouden. Door spirituele groei ofwel zelfrealisatie kan iemand buitengewone geluksemoties bereiken. Dat groei naar hogere spirituele staten mogelijk en begerenswaardig is werd al verkondigd in de Veda's, de oude boeken van het Hindoeïsme.
Inzichten uit de Veda's werden samenvattend onder woorden gebracht door de Indiase filosoof en spirituele leraar Sankara, die leefde van circa 788 tot 820. In zijn boek “Atmabodha” (Self-Knowledge in de Engelse uitgave) [ref.4] beschreef hij hoe een jiva zich kan ontwikkelen tot een Atman. Een jiva is een ziel die is geïncarneerd in een menselijk lichaam. Die situatie is belemmerend voor geestelijke vrijheid en voor de ontplooiing van spirituele vermogens. De jiva kan uiteindelijk weer de toestand bereiken van een Atman, een ziel in een hoge spirituele staat, bevrijd van uiteenlopende beperkingen zoals irrationele angstgevoelens. “The Soul regarding Itself as a jiva is overcome by fear, just like the man who regards a rope as a snake. The Soul regains fearlessness by realizing that It is not a jiva but the Supreme Soul,” aldus Sankara.
De Veda's leren dat iemand spiritueel kan groeien van jiva naar Atman. Het gaat om toename van spirituele vermogens en een meer positieve kijk op het leven. De spirituele capaciteiten van een mens zijn meestal lang niet wat ze zouden kunnen zijn en kunnen door zelfrealisatie worden verbeterd. Mentale bekwaamheden zoals intelligentie, geheugen en creativiteit kunnen door spirituele groei worden bevorderd. Ook kan betere controle over de eigen lichamelijke conditie en gezondheid worden bereikt. Een mens die in het materialistische narratief gelooft heeft relatief weinig mogelijkheden om aan zichzelf te werken, maar voor een jiva, een spiritueel wezen, zijn de mogelijkheden vrijwel onbegrensd.
Volgens het materialisme kan er geen vrije wil bestaan, want de mens wordt op grond van die leer helemaal gestuurd door fysische oorzakelijkheid. Werkelijke vrijheid is op grond van het materialistische dogma onverklaarbaar, maar voor iemand met spiritueel zelfbesef heel reëel. Wie eenmaal zekerheid heeft een spiritueel wezen te zijn, een jiva, heeft al een begin gemaakt met zijn bevrijding, met het zichzelf verder te ontwikkelen in de richting van een Atman.
(De literatuurreferenties staan aan het eind van deel 2.)
De publicatie van FiLOSCOOP wordt verzorgd door Bureau Everink te Almere.
Copyright © 2023 Jan Everink, Bureau Everink