maart
2000
2000
|
|
Tijdloze beginselen en gewone alledaagse gebeurtenissen zijn in het werk van Rien Verschuur geen verschillende werelden maar vormen één geheel. Beide aspecten van het bestaan, universaliteit en alledaagse werkelijkheid, interesseren de kunstenaar Verschuur in hoge mate. Zo is hij zowel gefascineerd door de essentie van het fenomeen "licht" als door de activiteiten op een bouwplaats.
Op een van de eerste dagen in het nieuwe millennium sprak ik met Rien Verschuur in zijn atelier in een Amsterdams grachtenhuis. Hijzelf is zoals zijn kunst: niet meteen te doorgronden, al brengt de eerste indruk wél een plezierig schok-effect teweeg. Hij werd vlak na de oorlog geboren in Amsterdam maar bracht zijn vroege kinderjaren door in Indonesië. Vervolgens opgegroeid in Amsterdam, waar hij in de hoogste klas van een katholieke lagere school door onderwijzer Broeder Ferini in contact wordt gebracht met de wereld van literatuur, muziek en beeldende kunst.
"De lezende vrouw, de verliefde
man en de vreemdeling";
olieverf; 120 x 100 cm.
Hoewel hij graag over zijn werk praat benadrukt Verschuur dat zijn creaties geen verbale toelichting nodig hebben: "Uiteindelijk kan en moet ieder kunstwerk voor zichzelf spreken. Wat ik in vele uren creatieve arbeid in een pentekening of olieverfschilderij leg daar kan ik met woorden maar weinig aan toevoegen. De door mij gemaakte schilderijen gaan een eigen leven leiden en zoeken tenslotte ook als het ware zelf een koper."
Kijkend naar sommige van zijn kleurrijke pentekeningen en olieverfdoeken kan men niet ontkomen aan de overeenkomst met gebrandschilderde ramen in gotische kathedralen.
Hoewel deze overeenkomst van zijn werk met de traditionele glasschilderkunst ook Verschuur zelf niet is ontgaan kan hij er geen duidelijke verklaring voor geven: "Waarom ik tenslotte tot deze expressie-vorm ben gekomen weet ik niet. Ik heb veel inspiratie gehaald uit het expressionisme van Der Blaue Reiter en uit de ideeën van het Bauhaus, maar uiteindelijk geloof ik toch vooral in mezelf, in mijn eigen intuïtie en scheppingsdrang."
"Veel in mijn huidige werk houdt verband met persoonlijke ervaringen in een meer of minder ver verleden. Zo hebben mijn kinderjaren in Indonesië ongetwijfeld bijgedragen aan de mystieke en romantische elementen in mijn belevingswereld. Later in Amsterdam in een liberale katholieke omgeving is daar een bepaald religieus besef bijgekomen, het inzicht dat er iets bestaat wat enerzijds vér uitgaat boven de alledaagse wereld maar wat anderzijds juist in de heel gewone dingen van het leven tot uiting komt."
"Vrouw met kind in tulpenveld";
pentekening; 80 x 60 cm.
"Door de dood van mijn ouders op jonge leeftijd werd ik geconfronteerd met het feit dat de werkelijkheid zich vaak niets aantrekt van onze gevoelens en onze dromen. In die periode ben ik gaan inzien dat we niet kunnen ontkomen aan de realiteit van het bestaan, een realiteit die vaak plezierig maar soms onvoorstelbaar hard is. Ook dat inzicht komt in mijn werk tot uitdrukking. Ik was al over de veertig toen ik tenslotte een balans vond waarin de invloeden uit verschillende periodes in mijn leven met elkaar in harmonie kwamen."
Een kunstwerk van Verschuur neemt de beschouwer mee in een unieke visuele belevenis. De eerste indruk bij veel van zijn werk is die van een opmerkelijk geometrisch/abstract expressionisme. Licht dat vanuit een centrum naar buiten snelt. Explosieve kracht. Dan is er het verhaal: beelden uit het gewone leven worden binnen het lijnenspel zichtbaar en krijgen iets betrekkelijks door hun ondergeschiktheid aan de krachtige primaire vormdynamiek.
Tegelijk ook wordt die gewone werkelijkheid in het kunstwerk op een hoger plan gebracht, uitgetild boven het toevallige. Maar dan is er nog een niveau: de achtergrondvlakken in het kunstwerk hebben een plezierige warme structuur, een aangename uitstraling. "De techniek waarmee ik veel werk, de pentekening, is tamelijk arbeidsintensief," vertelt Verschuur, "maar toch gebruik ik die graag, want daarmee ben ik in staat om ook fijne details te schilderen en vlakken tot leven te brengen."
"Ik werk voornamelijk vanuit mijn intuïtie, vanuit een persoonlijke motivatie die zich niet rationeel laat verklaren. Van de expressionisten van Der Blaue Reiter heb ik geleerd dat een kunstwerk altijd heel individueel, heel subjectief is. Je legt hoe dan ook heel veel van jezelf in een schilderij, en dat moet ook. Dus daarom ben ik soms heel eigenwijs en creëer ik een kunstwerk zonder terughouding zoals het in me op komt."
"Ik ben geboeid door het fenomeen licht, en met name door de snelheid van het licht. Door Rembrandt werd licht vooral gebruikt om heel bijzondere perspectief-effecten te creëren, maar tegelijk kan je bij hem al iets waarnemen van die snelheid, die beweging van het licht."
"In mijn werk probeer ik zowel het universele principe van de lichtsnelheid als bepaalde unieke momenten uit het leven tot expressie te brengen. Heel veel in de dagelijkse werkelijkheid is bijzonder als je er oog voor hebt. Neem bijvoorbeeld een bouwplaats, waar men bezig is met activiteiten als het vlechten van betonwapening en het storten van beton. Zulke situaties waar mensen met hun handen iets creëren vind ik prachtig."
De belangstelling voor het werk van Verschuur is de laatste jaren explosief gegroeid. Zijn monumentale pentekeningen oogsten ook bij het bedrijfsleven veel interesse en waardering. Hij ontving opdrachten van Gaba te Almere, Elmex Wybert te Lorrach in Duitsland, Lindt & Sprüngli te Zürich, Fenjal te Bazel, Westropa Hotel te Amsterdam, Price Waterhouse Coopers te Amsterdam, de Brandweer te Zwolle, Moes Bouwbedrijf te Zwolle, en vele andere bedrijven. Verschuur exposeert regelmatig in Nederland en in het buitenland (Wenen, Sankt Moritz, Liechtenstein). Elke twee jaar wordt in de regio Amsterdam een overzicht-tentoonstelling van zijn werk gehouden.
De publicatie van FiLOSCOOP wordt verzorgd door
Bureau Everink te Almere
Copyright © 2000 Bureau Everink