Vier-parken-wandeling Amsterdam

Vier-parken-wandeling Amsterdam

Tekst en fotografie:
Jan Everink

juni 2008

Begin: Centraal Station NS
Einde: Leidseplein
Lengte: circa 11 km

Wandelen in het altijd verrassende Amsterdam en tegelijk in de natuur? Ja dat is mogelijk.
Deze wandeling gaat voor het grootste deel door fraaie parken en lommerrijke straten.
De route begint bij het NS Station Amsterdam Centraal en eindigt bij het Leidseplein. Daar kunt u meestal binnen enkele minuten een tram pakken om weer bij het station te komen.

Vanaf het Centraal station naar het Westerpark

Uit het station komend wandelt u in de richting van het opvallende Victoria Hotel. Daar aangekomen gaat u rechtsaf de Prins Hendrikkade op.

Bij de Martelaarsgracht steekt u over en dan bent u bij het vanouds bekende café Karpershoek. U gaat rechtdoor verder over de Prins Hendrikkade.

Al heel snel maakt de Prins Hendrikkade een bocht naar links. U volgt deze bocht en gaat dan rechtsaf de brug over en de Haarlemmerstraat in.

Bij het begin van de Haarlemmerstraat staat rechts op de hoek een mooi gebouw met op het topje een beeld van een engel.

U wandelt verder door de gezellige Haarlemmerstraat, waarvan de naam halverwege verandert in Haarlemmerdijk. Er zijn hier vele trendy winkels en uitnodigende cafés en restaurants.

Begin van de Haarlemmerstraat:
gebouw met engel op het dak

Peter Stuyvesant

Ongeveer 300 meter na het begin van de Haarlemmerstraat bevindt zich links het West-Indisch Huis. In dit gebouw werd 4 eeuwen geleden het besluit genomen om op het Amerikaanse eiland Manhattan een vesting te bouwen. Dat werd Nieuw Amsterdam.

Op de binnenplaats van het West-Indisch Huis, bereikbaar vanaf de ingang aan de linkerzijde van het gebouw, staat een beeld van Peter Stuyvesant, de eerste gouverneur van Nieuw Amsterdam. De vesting groeide uit tot de wereldstad die tegenwoordig bekend is onder de naam New York.

In de kelder van het West-Indisch Huis hebben de schatten gelegen die de West-Indische Compagnie door verovering van Spaanse schepen buit maakte. Onder meer lagen hier de schatten van de door Piet Heijn veroverde zilvervloot.

Aan het eind van de Haarlemmerdijk komt u op het Haarlemmerplein, waar u onmiddellijk de opvallende Haarlemmerpoort ziet.

De Haarlemmerpoort is meerdere keren afgebroken en opnieuw opgebouwd. De eerste Haarlemmerpoort ofwel Willemspoort werd in de 17de eeuw gebouwd naar een ontwerp van Hendrick de Keyser. Sinds 1986 is het gebouw opgedeeld in een aantal woningen.

Café De Clown op het Haarlemmerplein is in het weekend al vroeg open. De koffie wordt er vers gezet en de broodjes zijn er prima.

De browser ondersteunt geen in line frames of is momenteel zodanig geconfigureerd dat in line frames niet kunnen worden weergegeven.

Wandeling Amsterdam - Haarlemmerpoort
De Haarlemmerpoort

U gaat langs de Haarlemmerpoort, die zich aan uw rechterhand bevindt, over de Willemsbrug en dan komt u bij het Nassauplein.

Op dit plein ziet u een beeld van Domela Nieuwenhuis.

Schuin-rechts aan de overkant van het Nassauplein ziet u de bomen van het Westerpark, het groene begin van de wandeling.

Door het Westerpark

Via enkele met stoplichten beveiligde voetgangers-oversteekplaatsen bereikt u de ingang van het oude Westerpark.

Het hele groengebied Westerpark is 50 hectare groot en bestaat uit dit oude Westerpark en een in 2003 gereed gekomen grote uitbreiding ten westen ervan.

Het puntvormige oude Westerpark waar u eerst door loopt werd in 1891 ontworpen in Engelse landschapstijl. Het is een gezellig relatief klein park waar Amsterdammers graag even tot zichzelf komen.

Wandeling Amsterdam - Westerpark
Het oude Westerpark

Wandeling Amsterdam - Restaurant De Bakkerswinkel
De Bakkerswinkel

U wandelt in westelijke richting door het park, ongeveer evenwijdig aan het water en de vrij drukke Haarlemmerweg links van u.

Op de grens van het oude Westerpark en het nieuwe gedeelte bevindt zich een gebouw waarin het Stadsdeelkantoor is gevestigd. U wandelt om dit gebouw heen en bent dan in het nieuwe gedeelte, het Cultuurpark Westergasfabriek.

Hier ziet u vlak bij de Haarlemmerweg een gebouw, genaamd De Bakkerswinkel, dat vroeger de functie had van regulateurshuis van de toenmalige gasfabriek. Thans zijn er een gezellig restaurant en een bakkerswinkeltje in gevestigd.

Na een eventuele verpozing in De Bakkerswinkel vervolgt u de wandeling verder in westelijke richting (evenwijdig aan de Haarlemmerweg). U loopt door de Pazzanistraat, die tussen twee rijen gebouwen van de voormalige Amsterdamse gasfabriek doorgaat. Aan uw rechterhand bevindt zich bioscoop annex café Het Ketelhuis.

Alsmaar rechtdoor wandelend komt u voorbij twee grote vijvers en door een parkomgeving met hedendaagse kunst.

Wandeling Amsterdam - Bos en Lommerpark
Het Bos en Lommerpark

Wandeling Amsterdam - langs Postbank
U passeert het gebouw van de Postbank

Via het Bos en Lommerpark naar Sloterdijk

U wandelt nog verder rechtdoor en verlaat dan het Cultuurpark Westergasfabriek. Het groengebied gaat namelijk ongemerkt over in het Bos en Lommerpark. Dit bevindt zich tussen links de Haarlemmerweg en rechts een groot volkstuinencomplex. Hier lopen naast elkaar een voetpad en een fietspad, maar op het voetpad wordt ook wel gefietst en op het fietspad zie je ook vaak wandelaars. Maar ja, we zijn in Amsterdam.

Vóór u komt op zeker moment het gebouw van de Postbank dichterbij. U passeert dit gebouw en verschillende andere grote kantoorgebouwen en loopt rechtdoor tot het vroegere dorpje Sloterdijk, waar helaas nog slechts enkele huisjes en het opmerkelijke Petrus-kerkje van overgebleven zijn.

Dat het kerkje er nog staat is onder meer te danken aan de eeuwigdurende rechten voor de graven die er in en omheen liggen. Op een van de grafstenen staat de tekst:

"Hier liggen een paar lijken
die niemand mag bekijken
al naar gemaakt verdrag
tot op den jongsten dag."

Deze dichtregels hebben betrekking op de rechten die in 1785 voor dit graf werden gekocht. Ook voor veel andere graven bij de Petrus-kerk werden eeuwige rechten uitgegeven.

Wandeling Amsterdam - Petrus-kerkje in Sloterdijk
Sloterdijk

Wandeling Amsterdam - beeld "De verdwenen boer", Sloterdijk
De verdwenen boer

Begin jaren 1970 wilde de gemeente Amsterdam de kerk aankopen om hem te slopen om zo plaats te maken voor het hier geplande kantorengebied. Gelukkig wist een actiecomité de afbraak door middel van een rechtszaak te voorkomen. Het doorslaggevende juridische argument tegen de sloop was dat de eeuwigdurende grafrechten gerespecteerd moesten worden.

U loopt langs het beeldje van een boerenechtpaar getiteld "De verdwenen boer".

De boer kijkt boos en de boerin verdrietig omdat alle boerenbedrijven uit het voormalige dorp Sloterdijk zijn verdreven. Overigens was Sloterdijk aanvankelijk geen boeren- maar een vissersdorpje, met een haventje dat in verbinding stond met het IJ.

Van Sloterdijk naar de Bos en Lommerweg

Zodra u het beeldje bent gepasseerd gaat u linksaf en steekt u via de oversteekplaats de trambaan en de Molenwerf over.

Vrijwel meteen komt u over de Zoutmanbrug en vervolgens steekt u via het zebrapad de drukke Haarlemmerweg over naar het begin van de Admiraal de Ruyterweg. Meteen aan het begin van de Admiraal de Ruyterweg gaat u rechts de Willem Levend Straat in.

Vrijwel meteen gaat u linksaf en dan bent u in de Sara Burgerhart Straat, een rustige straat met aan de rechterzijde veel bomen.

De bloemen aan sommige balkons van de huizen aan de linkerzijde dragen bij aan de groene sfeer in deze buurt.

U wandelt verder door de Sara Burgerhart Straat tot u op de Wiltzanglaan aankomt. Deze steekt u over en dan gaat u aan de overzijde meteen de Hertspieghelweg in.

Wandeling Amsterdam - Sara Burgerhartstraat
Bloemenweelde aan sommige balkons

Wandeling Amsterdam - Banken bij de Hertspieghelweg
Robuuste banken

U blijft de Hertspieghelweg volgen. Deze maakt op zeker moment een haakse bocht naar rechts en dan bent u in een klein plantsoen, waar een oorlogsmonument en enkele robuuste banken staan.

Vanuit dit plantsoen komt u bij de vrij drukke Bos en Lommerweg, die u via het zebrapad oversteekt. (Om dit zebrapad te bereiken moet u iets naar rechts lopen.)

Van de Bos en lommerweg naar het Erasmuspark

Aan de overkant van de Bos en Lommerweg gaat u weer het plantsoen in dat aan deze kant verder gaat. Het voetpad door het plantsoen loopt evenwijdig aan de Theophilusstraat.

Te overwegen is om vóór u het plantsoen weer in gaat eerst nog wat verder te lopen om een bezoek te brengen aan het theatercafé Mozaïek in de voormalige Pniëlkerk. Deze kerk werd na de oorlog gebouwd, in de wederopbouwtijd toen bouwprojecten zo goedkoop mogelijk moesten.

Het is een van de laatste creaties van architect Berend Tobia Boeyinga, die veel kerkgebouwen heeft ontworpen. Boeyinga slaagde er met de Pniëlkerk in om ondanks een beperkt budget en schaarste aan bouwmaterialen toch een bijzonder fraai gebouw neer te zetten.

Binnen in het café-restaurant Mozaïek ervaart men een aangename zachte lichtinval door de vele in beton-elementen gevatte glazen bouwstenen in de gevel. De indruk die deze constructie aan de buitenkant maakt was voor de Amsterdamse bevolking aanleiding om het gebouw de bijnaam "Het Theelichtje" te geven.

Behalve de genoemde horeca-onderneming is in het gebouw een multicultureel centrum gevestigd waar theatervoorstellingen en kunstexposities worden gehouden.

Wandeling Amsterdam - Erasmuspark, beeld IJsbeer
Grote ijsbeer

Wandeling Amsterdam - Erasmuspark
Het Erasmuspark

Na uw eventuele bezoek aan het café in de Pniëlkerk weer terug naar de route: u wandelt door het plantsoen naast de Theophilusstraat naar een parkomgeving met een sportveld en een speeltuin, het Wachterliedplantsoen. Via dit plantsoen komt u bij een kerkgebouw, de Augustanakerk. U loopt links om de kerk heen en dan gaat u via de brug over de Erasmusgracht het Erasmuspark in.

U passeert een groot beeld van een ijsbeer, gemaakt door kunstenaar Simona Vergani.

Door het Erasmuspark en het Rembrandtpark

U wandelt diagonaal door het fraaie Erasmuspark.

Niet ver van de ingang waar u het park bent binnengekomen staat het beeld "Leda en de Zwaan", gemaakt door Han Raedecker.

U verlaat het Erasmuspark bij de hoek schuin tegenover de plek waar u binnenkwam, en u bent dan in de Mercatorstraat. Uit het park komend gaat u linksaf, en vrijwel meteen bent u dan in de Jan van Galenstraat, waar u rechtsaf gaat.

Aangekomen bij de kruising met de stoplichten steekt u de brede en vrij drukke Hoofdweg over. Hierna nog een klein stukje rechtdoor door de Jan van Galenstraat, en dan via het zebrapad de tweede straat links in, de Orteliuskade.

Wandeling Amsterdam - Erasmuspark, beeld Leda en de Zwaan
Leda en de Zwaan

De browser ondersteunt geen in line frames of is momenteel zodanig geconfigureerd dat in line frames niet kunnen worden weergegeven.

Volg het voetpad aan de rechterzijde van deze straat circa 300 meter, en dan gaat u onder het viaduct door het Rembrandtpark in.

Opvallend zijn de sierlijke gestroomlijnde bruggen die u overal in het Rembrandtpark ziet.

U wandelt in de lengterichting door het grote Rembrandtpark. Rechts ziet u een rij woontorens boven het groen uitsteken. Zolang u deze flatgebouwen rechts van u ziet gaat u in de goede richting.

In het Rembrandtpark bevindt zich sinds het begin van de jaren zeventig ‘t Landje, waar door kinderen hutten worden gebouwd en dieren worden verzorgd. Ook kan men er knutselen, tafeltennissen en ponyrijden.

Zodra u het hele Rembrandtpark bent doorgewandeld komt u bij de drukke Cornelis Lelylaan. Ga niet via het tunneltje onder deze straat door, maar ga linksaf, richting Postjeskade.

Van de Postjeskade naar het Vondelpark

Al gauw bent u bij een brug, die u over gaat om het park te verlaten. U steekt de Postjeskade over en gaat verder over de Antillenstraat.

Het gebouwtje aan het begin van de Antillenstraat was vroeger een kerk. Tegenwoordig is buurtcentrum De Tulp er in gevestigd.

Wandeling Amsterdam - Rembrandtpark
Het Rembrandtpark

Wandeling Amsterdam - Sierlijke bruggen in Rembrandtpark
Rembrandtpark: sierlijke bruggen

U volgt de Antillenstraat tot u, via een pleintje, de Curaçaostraat bereikt en gaat deze rechtsaf in. Vrijwel meteen bent u dan op het Surinameplein, waar u in de klokrichting een stuk omheen loopt tot u bij de Surinamestraat bent. Deze brengt u via de Surinamebrug op de Overtoom.

Hier bevindt zich, op de hoek van de Overtoom en de Derde Kostverlorenkade, het gezellige eetcafé Ter Brugge.

U steekt de Overtoom via het zebrapad over en gaat dan rechtsaf de Amstelveenseweg in. Na circa 200 meter gaat u bij de Zocherstraat het Vondelpark in.

Door het Vondelpark naar het Leidseplein

Het laatste stuk van de route gaat, in de richting evenwijdig aan de Zocherstraat die zich links van het park bevindt, door het Vondelpark naar het Leidseplein. (Mocht u in het kronkelige padenplan van het Vondelpark de weg kwijtraken dan kan vrijwel iedereen u vertellen in welke richting het Leidseplein ligt.)

Na enige tijd ziet u aan uw rechterhand het fraaie Rosarium. Als de rozen bloeien en heerlijk geuren is het hier aangenaam verpozen. Het Rosarium is al ouder dan het Vondelpark. Het bestond als een fraai rozenperk al in 1877. Dat perk kwam tot stand dankzij een schenking van duizend rozenstruiken.

Wandeling Amsterdam - Vondelpark
Even uitrusten in het Vondelpark

Wandeling Amsterdam - Vondelpark, Het Blauwe Theehuis
Het Blauwe Theehuis

Verder lopend door het Vondelpark komt u langs diverse horeca-gelegenheden.

Het "Groot Melkhuis" is een zelfbedieningsrestaurant met een groot terras en een speeltuin. Het gebouw werd in 1874 neergezet en heeft de stijl van een Zwitserse boerderij.

Nog weer verder bevindt zich Het Blauwe Theehuis, een in Amsterdam welbekend etablissement met een groot terras. Op mooie zomerdagen is dit een drukbezochte ontmoetingsplek.
In de jaren 1930, toen Het Blauwe Theehuis werd gebouwd, was het een spraakmakende architectonische vernieuwing.

De kleine bovenverdieping van het Het Blauwe Theehuis heeft een bijzondere charme. Deze verdieping heeft een groot balkonterras, waar men kan genieten van de rust en het uitzicht.

Verder wandelend door het Vondelpark komt u voorbij het standbeeld van Vondel en vervolgens bij het Vondelparkpaviljoen, een prachtige monumentale villa.

Het oorspronkelijke paviljoen was van hout en veel kleiner. In het Vondelparkpaviljoen huist het Filmmuseum en in de kelder bevindt zich het gezellige grote restaurant Vertigo.

U gaat onder de Constantijn Huygensstraat door en wandelt door het laatste stukje Vondelpark naar de uitgang aan de Stadhouderskade. U bent nu vlakbij het Max Euwe Plein en het Leidseplein, met ook daar weer een ruime keus aan horeca. Op het Leidseplein kunt u een van de vele trams terug naar het Centraal Station pakken.

Een andere mogelijkheid is om ook dit laatste stuk te wandelen, bijvoorbeeld door de bekende Amsterdamse winkelstraten Leidsestraat, Kalverstraat en Nieuwendijk.

Wandeling Amsterdam - balkon Blauwe Theehuis
Op het balkonterras van
Het Blauwe Theehuis