|
|
De Westerse cultuur is ondanks de invloed van het modernisme nog steeds in wezen Christelijk. De Christelijke levenshouding heeft een bewustzijnverhogend effect dat leidt tot maatschappelijke vooruitgang. Kan herontdekking van het Evangelie de Westerse wereld redden?
Essentieel in de leer van Jezus Christus is dat men niet alleen zijn vrienden maar ook zijn vijanden moet liefhebben. Maar hoe kan dat? Als men een vijand liefheeft is die persoon dan nog wel een vijand?
Bedoelde Christus dat men géén vijanden doch alleen vrienden moet hebben? Dat lijkt bij nadere lezing van de Evangeliën niet zo te zijn. Christus leerde niet dat men geen vijanden moet hebben, maar dat men zijn vijanden moet liefhebben. Hij wilde kennelijk duidelijk maken dat het niet nodig is om iemand die men als een vijand beschouwt te haten. Naastenliefde betekent in feite dat men altijd zijn goede humeur bewaart, ook als men met vijandschap of tegenslag wordt geconfronteerd. Bij een goed humeur nemen de mogelijkheden in het leven toe. Een goed humeur verruimt het bewustzijn en geeft geestelijke vrijheid.
Veel meer dan doorgaans wordt beseft vormt de filosofie van Jezus Christus de basis van onze Westerse beschaving. De kracht van het Christendom is de overwinning op negatieve emoties als wrok en ressentiment. Deze emoties vertroebelen namelijk het denken. Om creatief en constructief te kunnen zijn is een hoog bewustzijnsniveau noodzakelijk, waarbij men in staat is voor alle aspecten van de op te lossen problemen aandacht op te brengen. Dr. Annie Besant schreef: "Wij moeten worden als het witte licht waarin alle kleuren aanwezig zijn, dat geen enkele wijzigt, omdat het geen enkele verwerpt, en in zichzelf het vermogen heeft elke te beantwoorden."
Zoals wit licht alle kleuren van het zichtbare spectrum bevat zo is iemand met een ruim bewustzijn in staat aandacht te hebben voor alle aspecten van het bestaan. Christus onderwees dat het mogelijk is om door het beoefenen van de naastenliefde het bewustzijn te verruimen waardoor het wordt als wit licht.
Misdaad, uitbuiting, onderdrukking en oorlogen kunnen slechts verdwijnen als het bewustzijn van de mens op een hoger niveau komt. Als Christus spreekt over het "Koninkrijk der Hemelen" of het "Koninkrijk Gods" dan bedoelt hij daarmee zonder twijfel een bewustzijnsniveau dat ver boven het als normaal beschouwde ligt. Dit Koninkrijk vervult in het Christendom een sleutelrol.
Uit het feit dat Christus herhaaldelijk door middel van gelijkenissen over dit Koninkrijk spreekt blijkt wel hoe belangrijk hij het vindt. Deze vergelijkingen worden duidelijk als men ze interpreteert als aanwijzingen hoe men zijn bewustzijn kan vergroten.
Een hoog bewustzijnsniveau gaat gepaard met intelligentie, begrip en inventiviteit, en als deze eigenschappen bij een groot deel van de bevolking, in het bijzonder bij de bestuurders, aanwezig zijn kan een werkelijke beschaving ontstaan. Een civilisatie waarin vrijheid, veiligheid en welvaart normaal zijn.
Veel in de huidige civilisatie lijkt echter tot doel te hebben het bewustzijn van individuele personen en groepen te verlagen. Met name de verbijsterende hoeveelheid lawaai-overlast in de moderne wereld draagt ertoe bij dat het bewustzijn van de hedendaagse mens verder wordt gereduceerd. De hinder van opgevoerde bromfietsen, sommige apparaten voor plantsoen-onderhoud, machines voor straatreiniging, laag overgaande vliegtuigen en vele andere lawaaibronnen vormt een vernietigend bombardement op het bewustzijn.
De overheid zou door de lawaaihinder terug te dringen het gemiddelde bewustzijnsniveau van de bevolking sterk kunnen verhogen. Dat zou vervolgens resulteren in onder meer grotere veiligheid, verbetering van de volksgezondheid en toename van de reële welvaart.
Ook het feit dat steeds meer omgevingen door criminaliteit en zinloos geweld onveilig worden gemaakt heeft een ongunstig effect op het bewustzijn. Steeds meer gaan we naar een situatie waarbij slechts in een beperkt aantal omgevingen dankzij extra bewaking en technische voorzieningen een behoorlijk veiligheidsniveau gehandhaafd kan worden.
De door Faith Popcorn gesignaleerde trend van "cocooning" is een aspect van deze ontwikkeling. Teneinde zich relatief veilig en comfortabel te kunnen voelen is men genoodzaakt thuis te blijven en zich in een eigen aangenaam wereldje in te spinnen.
Maar ook in de eigen privé-omgeving is men niet veilig voor de bewustzijnverlagende effecten van de moderne samenleving. Krant en TV, nieuwsmedia die men meent niet te kunnen missen, storten een voortdurende stroom slecht nieuws en beelden van al dan niet waar gebeurde gruwelijkheden over de thuisblijver uit. Omdat men tegen al deze door de media in de huiskamer gebrachte ellende vrijwel geheel machteloos is gaat er een sterk bewustzijnverlagend effect van uit.
Het gevolg van deze en andere factoren in het moderne leven is dat het bewustzijn van veel mensen vandaag de dag tamelijk beperkt is. Door de leer van Christus te begrijpen en toe te passen kan men zijn bewustzijn echter altijd weer verruimen. Christus zei immers: "Het Koninkrijk der Hemelen is gelijk een mosterdzaadje, dat iemand nam en in zijn akker zaaide. Het is wel het kleinste van alle zaden, maar als het volgroeid is, is het groter dan de tuingewassen en wordt het een boom, zodat de vogelen des hemels in zijn takken kunnen nestelen." (Mattheüs 13:32)
In plaats van de werkelijke oplossing van de Christelijke naastenliefde worden de moderne mens echter vele schijn-oplossingen geboden. Al deze methodes geven slechts een "kick", een tijdelijke opleving van het bewustzijn, gevolgd door teleurstelling en andere negatieve effecten.
Zo zijn er de oplossingen van de alcohol en de drugs, middelen die als ze uitgewerkt zijn sufheid en eenzaamheid veroorzaken en die op lange termijn de gezondheid verwoesten en het bewustzijn verder inéén doen krimpen.
Ook een groot deel van de amusements-industrie komt voornamelijk tegemoet aan de kick-behoefte van de moderne mens. Veel popconcerten lijken bijvoorbeeld vooral als functie te hebben de bezoekers in een soort extase te brengen en daarmee een kortdurende opflakkering van toegenomen bewustzijn te verschaffen.
De kick-cultuur kan slechts een soort surrogaat leveren van datgene wat de mens van zichzelf in overvloed zou kunnen bezitten: bewustzijn. Het verlangen naar het Koninkrijk Gods, dat iedere mens in zich heeft, is in onze tijd verworden tot een economisch exploiteerbare behoefte aan kick-ervaringen. Daarmee heeft onze civilisatie zichzelf grote schade toegebracht.
Immers: in wezen is het bewustzijn de voornaamste productiefactor waarover de samenleving beschikt, want mensen met een ruim bewustzijn zijn creatief en productief. De bewuste geest is in staat reële oplossingen voor persoonlijke en maatschappelijke problemen te bedenken.
Het bewustzijn is bijzonder waardevol, en potentieel in ieder mens overvloedig aanwezig. Wie de kracht en de creatieve mogelijkheden van het bewustzijn heeft ontdekt zal al het mogelijke doen om deze vermogens te behouden en te vergroten, maakt Jezus duidelijk. De koopman die naar parelen zocht verkocht al wat hij had om die ene kostbare parel te kopen. (Mattheüs 13:45-46)
Ondanks de stempel die het modernisme gedurende enige eeuwen op de samenleving heeft gedrukt is deze cultuur in wezen nog steeds Christelijk. De grote welvaart van het Westen is vooral te danken aan het door Jezus Christus geïntroduceerde principe van naastenliefde. Christelijke naastenliefde is de sleutel tot echte welvaart, niet alleen omdat daardoor een eerlijker verdeling van de bestaansmiddelen tot stand komt, maar ook en vooral omdat er een bewustzijnverhogend effect vanuit gaat. Deze bewustzijnverhoging leidt via wetenschappelijke ontdekkingen, technische prestaties en goed bestuur tot brede maatschappelijke vooruitgang.
Tot de essentie van het Christendom behoort ook: het vertrouwen dat ieder verantwoord doel in principe bereikbaar is. Christus leerde dat wie zoekt zal vinden en dat wie vertrouwen heeft in God zich geen zorgen hoeft te maken. Deze attitude, van volhardend zoeken met het vertrouwen dat dit tenslotte tot resultaat zal leiden, is nog steeds in belangrijke mate kenmerkend voor de Westerse wetenschap en techniek.
Wanneer we het Evangelie lezen als vooral een reeks in de vorm van voorbeelden en vergelijkingen gegeven lessen hoe het bewustzijn te verruimen vinden we vele waardevolle aanwijzingen.
|
De publicatie van FiLOSCOOP
wordt verzorgd door Bureau Everink te Almere
|